Spenen is voor elk zoogdier een stressvolle gebeurtenis. De weerstand komt onder druk te staan, de darmflora moet zich aanpassen aan nieuw voer en de sociale stress neemt toe. Speendiarree en speendip zijn gekende begrippen. Maar trekken varkenshouders ook tijdig aan de bel om dit een halt toe te roepen? AgriDirect deed marktonderzoek en vroeg het, in opdracht van Elanco, eind 2021 aan 251 Nederlandse en 244 Vlaamse zeugenhouders (1).
Varkenshouders zien na spenen vooral 3 problemen bij hun biggen:
- diarree,
- biggensterfte
- groeiachterstand
Maar als er vervolgens gevraagd wordt voor elk van die 3 ziekteverschijnselen hoeveel procent van de biggen er last moet van hebben vooraleer de varkenshouder de hulp van dierenarts of voervoorlichter inroept, dan is het antwoord zeer uiteenlopend.
Snel schakelen en alert blijven
Alerte varkenshouders laten problemen niet oplopen: snel schakelen is hun visie. Dat gebeurt al bij 2% biggen met dunne mest. Of vanaf 1% sterfte na spenen. Of bij 4% achterblijvers (“restbiggen”) op het einde van de batterij. Dat zijn de 3 eindcriteria om na te gaan of de biggen vlot doorheen de speenperiode komen. Alerte varkenshouders roepen 1 à 2 keer per jaar advies over speenproblematiek in. Sommigen bespreken dit onderwerp zelfs standaard met hun dierenarts tijdens het reguliere bedrijfsbezoek.
Advies
Er kan aan de bedrijfsvoering of aan het voer gesleuteld worden en dat helpt wel enigszins, maar het neemt de oorzaak niet weg. In meer dan 80% van de gevallen is dat de colibacterie: Escherichia coli F4/F18(2) . Die maakt gebruik van de stress van het spenen om via zijn toxines de darm te verstoren, met slappe mest, groeiachterstand en biggensterfte tot gevolg. In mestmonsters kan een labo-onderzoek of een sneltest op het bedrijf de colibacterie als oorzaak eenduidig vastleggen.
Elanco adviseert de veehouders op basis van het marktonderzoek van AgriDirect om contact op te nemen met de dierenarts wanneer er sprake is van 2% biggen met dunne mest, 1% sterfte na spenen of 4% restbiggen op het einde van de batterij.
Bronnen
(1) Marktonderzoek onder varkenshouders over speendiarree in opdracht van Elanco. Uitvoering door AgriDirect, 14 december 2021, pp. 10.
(2) Vangroenweghe et al. (2016) – Prevalence of virulence factors of Escherichia coli isolated from piglets with post-weaning diarrhoea in Belgium and The Netherlands – Proceedings of 9th European Symposium of Porcine Health Management.
Meer marktinformatie ontvangen?
Download hier marktrapportages per sector.
